معاملات فارکس چیست؟
اگر در معاملات فارکس تازه‌کار هستید، احتمالاً هنوز با بسیاری از مفاهیم معاملاتی و اصطلاحات ابتدایی به‌طور کامل آشنا نیستید.
در این راهنما، هر آنچه را که برای آغاز یک مسیر معاملاتی راحت و بدون مشکل باید بدانید پوشش خواهیم داد، بهترین زمان برای معامله فارکس راا معرفی می‌کنیم، و چند مورد از مهم‌ترین تفاوت‌های بین معاملات فارکس و معاملات سهام را بررسی خواهیم کرد.
در پایان این راهنما، دانش اولیه قابل اتکایی درباره مهم‌ترین مفاهیم معاملاتی خواهید داشت تا بتوانید نخستین گام‌های خود را در هیجان‌انگیزترین بازار مالی جهان بردارید.
بازار فارکس چیست؟
فارکس یا FX مخفف عبارت «بازار تبادل خارجی» (Foreign Exchange) است که بزرگ‌ترین بازار مالی جهان به‌شمار می‌رود.
براساس گزارش بانک تسویه‌حساب‌های بین‌المللی (BIS)، روزانه بیش از 5 تریلیون دلار آمریکا در بازار فارکس معامله می‌شود و از نظر حجم، تمامی بازارهای مالی دیگر را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
برای مقایسه، گردش مالی روزانه بورس نیویورک حدود 28 میلیارد دلار است، یعنی تقریباً 190 برابر کمتر از بازار فارکس.
فارکس درمقایسه با بازارهای دیگر
بازار فارکس محل تبادل ارزهای جهانی است.
از آنجا که این بازار به‌صورت خارج از بورس (Over-the-Counter) فعالیت می‌کند، هیچ بورس متمرکزی برای معامله ارز، مانند آنچه در بازار سهام وجود دارد، در کار نیست. در عوض، ارزها در طول جلسات معاملاتی فارکس معامله می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها جلسه نیویورک، جلسه لندن، جلسه توکیو، و جلسه سیدنی است.
از آنجا که این جلسات در سراسر جهان و در تمام مناطق زمانی پراکنده‌اند، معامله‌کنندگان فارکس می‌توانند از دوشنبه تا جمعه به‌صورت شبانه‌روزی در بازار معامله کنند.
تعداد زیاد شرکت‌کنندگان یکی از دلایل اصلی حجم بسیار بالای معاملات روزانه در بازار فارکس است.
از بانک‌های بزرگ سرمایه‌گذاری و تجارت، دولت‌ها و بانک‌های مرکزی گرفته تا شرکت‌ها، معامله‌کنندگان فردی و سرمایه‌گذاران، همه در بازار فارکس مشارکت می‌کنند و هرکدام اهداف خاص خود را دارند.
بانک‌های سرمایه‌گذاری و تجاری به‌صورت روزانه ارزهای مختلف را مبادله می‌کنند و برخی از آن‌ها حتی روی نوسانات نرخ ارز سفته‌بازی می‌کنند. این در حالی است که دولت‌ها و بانک‌های مرکزی برای مدیریت سیاست‌های پولی خود اقدام به خرید و فروش ارز می‌کنند، شرکت‌ها محصولاتشان را در خارج از کشور برحسب ارزهای خارجی می‌فروشند و نیاز دارند درآمدهای خارجی خود را به کشور بازگردانند، و معامله‌کنندگان و سرمایه‌گذاران فردی نیز تلاش می‌کنند از نوسانات نرخ ارز سود کسب کنند.
در گذشته، ورود به بازار فارکس بسیار دشوار بود، اما امروزه با پیشرفت فناوری اطلاعات و اینترنت، موانع ورود به این بازار کاهش یافته‌اند.
همچنین تا سال 1973 و پایان توافق برتون وودز (Bretton Woods Agreement)، بیشتر ارزهای اصلی به دلار آمریکا وابسته بودند، و خود دلار نیز به قیمت طلا وابسته بود. به همین دلیل ارزها نسبت به یکدیگر نوسان نداشتند و بازار فارکس به شکلی که امروز می‌شناسیم وجود نداشت.
با پایان یافتن توافق برتون وودز، کشورها شروع به پذیرش نظام ارز شناور و آزاد کردند، و از آن زمان به بعد، نرخ‌های ارز براساس نیروهای عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌شود.
امروزه تنها چیزی که برای معامله در بزرگ‌ترین بازار مالی جهان نیاز دارید، رایانه متصل به اینترنت، حساب کارگزاری، و نصب یک پلتفرم معاملاتی روی رایانه‌تان است.
معاملات فارکس چیست؟
معامله فارکس به معنای خرید و فروش ارز با هدف کسب سود سرمایه‌ای است. مانند معامله‌کنندگان سهام که سعی می‌کنند سهامی را ارزان بخرند و بعداً با قیمت بالاتری بفروشند، معامله‌کنندگان فارکس نیز تلاش می‌کنند تا ارزی را ارزان بخرند و بعداً آن را برای کسب سود بفروشند. اما معامله‌کنندگان می‌توانند از طریق فروش استقراضی ارز (short-selling)، از کاهش قیمت نیز سود کسب کنند.
همه ارزها به‌صورت جفت‌ارز مظنه‌دهی می‌شوند، به‌طوری که نرخ تبدیل نشان‌دهنده قیمت ارز اول بر حسب ارز دوم است.
در اصطلاحات فارکس، ارز اول را «ارز پایه» (base currency) و ارز دوم را «ارز متقابل» (counter currency) می‌نامند. اگر جفت‌ارز EUR/USD (یورو در برابر دلار آمریکا) با نرخ 1.30 معامله شود، این یعنی این که 1 یورو 1.30 دلار آمریکا قیمت دارد، به‌عبارت دیگر، برای خرید 1 یورو باید 1.30 دلار آمریکا پرداخت کرد. اگر معامله‌کننده معتقد باشد که نرخ تبدیل در آینده افزایش خواهد یافت، یعنی یورو در برابر دلار گران‌تر خواهد شد، جفت‌ارز EUR/USD را خریداری خواهد کرد و اگر تحلیلش درست از آب دربیاید، آن را بعداً می‌فروشد تا سود کسب کند.
معامله‌کنندگان فارکس همچنین می‌توانند از سوآپ‌های شبانه (overnight swaps) سود کسب کنند؛ به این صورت که اگر ارزی را بخرید که نرخ بهره بالاتری دارد و ارزی را بفروشید که نرخ بهره پایین‌تری دارد، سوآپ شبانه به‌صورت روزانه به حسابتان واریز می‌شود.
لازم به ذکر است که وقتی جفت‌ارز‌ی را خریداری می‌کنید در واقع ارز پایه را می‌خرید و ارز متقابل را می‌فروشید.
اصطلاحات پایه بازار فارکس
اکنون که با مفهوم فارکس و نحوه انجام معاملات فارکس آشنا شدید، وقت آن رسیده که برخی اصطلاحات پایه‌ای فارکس را بررسی کنیم.
پیپ و اسپرد جزو اصطلاحات پایه‌ای هستند که هر معامله‌کننده فارکس باید با آن‌ها آشنا باشد.
پیپ
پیپ کوچک‌ترین واحد تغییر قیمت است که یک جفت‌ارز ممکن است با آن مواجه شود. پیپ چهارمین رقم اعشار در نرخ تبدیل است.
در برخی موارد، مانند جفت‌ارزهایی که شامل ین ژاپن به‌عنوان ارز پایه یا متقابل هستند، پیپ می‌تواند در مرتبه دوم اعشار قرار بگیرد.
پیپت برابر با یک‌دهم پیپ است؛ یعنی یک پیپ از ده پیپت تشکیل می‌شود.
اسپرد
اسپرد نشان‌دهنده هزینه تراکنش برای باز کردن یک پوزیشن است.
اسپرد در واقع تفاوت بین قیمت خرید و فروش جفت‌ارز (یعنی قیمت پیشنهادی خرید و قیمت پیشنهادی فروش است، و معمولاً تنها کارمزدی
اندازه پوزیشن
اندازه پوزیشن درواقع اندازه معامله شما است و نشان‌دهنده مقدار ارز پایه‌ای است که می‌خرید یا می‌فروشید.
اندازه پوزیشن استاندارد در معاملات فارکس لات استاندارد نام دارد که برابر است با 100,000 واحد از ارز پایه.
به‌عنوان مثال، اگر یک لات استاندارد جفت‌ارز EUR/USD خریداری کنید، در واقع 100,000 یورو می‌خرید و همان مقدار دلار آمریکا را می‌فروشید.
البته می‌توانید اندازه پوزیشن را تعیین کنید چرا که امروزه اغلب کارگزاران، مینی لات (10,00 واحد ارز پایه) و میکرو لات (1,000 واحد ارز پایه) ارائه می‌دهند.
تفکیک اندازه پوزیشن
اندازه لات
واحدهای ارز پایه
حجم
ارزش پیپ (دلار امریکا)
لات استاندارد
100,000 واحد
1.0
1 پیپ = 10 دلار
مینی لات
10,000
0.1
1 پیپ = 1 دلار
میکرو لات
1000 واحد
0.01
1 پیپ = 0.10 دلار
نانو لات
100 واحد
0.001
1 پیپ = 0.01 دلار
ادامه اصطلاحات پایه بازار فارکس
کسب سود و توقف زیان
سفارش «کسب سود» و «توقف زیان» مفاهیم بسیار مهمی در معاملات فارکس است.
سفارش «کسب سود» برای محقق کردن سود شما استفاده می‌شود؛ به این صورت که وقتی قیمت به سطح ازپیش تعیین‌شده برسد، پوزیشن باز به‌صورت خودکار بسته می‌شود.
سفارش «توقف زیان» برای جلوگیری از زیان‌های بزرگ استفاده می‌شود؛ به این صورت که اگر قیمت به اندازه‌ای از پیش‌تعیین‌شده در خلاف جهت شما حرکت کند، پوزیشن به‌طور خودکار بسته می‌شود.
همواره در همه پوزیشن‌های خود از سفارش «توقف زیان» استفاده کنید؛ در غیراین‌صورت ممکن است تنها با یک پوزیشن زیان‌ده، کل پول موجود در حسابتان را از دست بدهید.
لوریج
اهرم یا لوریج مفهومی بسیار پرطرفدار در بازار فارکس است و یکی از دلایل اصلی جذب تعداد زیاد معامله‌کنندگان به دنیای معاملات فارکس محسوب می‌شود.
لوریج در واقع نوعی وام از سوی کارگزار (بروکر) است که بااستفاده از آن می‌توانید پوزیشنی بسیار بزرگ‌تر از آنچه موجودی اولیه حساب معاملاتی‌تان اجازه می‌دهد، باز کنید.
لوریج به‌صورت نسبت‌هایی مانند 50:1، 100:1، و 200:1 بیان می‌شود.با نسبت لوریج 100:1 می‌توانید پوزیشنی 100 برابر بزرگ‌تر از موجودی حساب معاملاتی‌تان باز کنید.
مارجین
موقع معامله با لوریج، کارگزار شما بخشی کوچک از موجودی حساب معاملاتی‌تان را به‌عنوان مارجین برای موقعیت دارای لوریج اختصاص می‌دهد.
مارجین در واقع نقش وثیقه را برای وامی که کارگزار در اختیارتان قرار می‌دهد ایفا می‌کند.
لوریج 50:1 به مارجین %2 و لوریج 100:1 به مارجین %1 از اندازه کل پوزیشن معاملاتی نیاز دارد.
چارچوب زمانی
چارچوب‌های زمانی ارتباط نزدیکی با نمودارهای قیمت جفت‌ارزها دارند و نشان‌دهنده مدت‌زمانی هستند که در هر کندل‌استیک یا میله روی نمودار لحاظ شده است.
چارچوب‌های زمانی پرطرفدار عبارتند از چارچوب‌های 1 ساعته، 4 ساعته و روزانه؛ به این معنا که هر میله یا کندل‌استیک به‌ترتیب شامل آخرین یک ساعت، 4 ساعت، یا 24 ساعت فعالیت معاملاتی است.
کدام واحدهای پولی در فارکس معامله می‌شود؟
اکنون که با مفهوم فارکس و اصطلاحات پایه‌ای آن آشنا شده‌اید، بیایید آنچه را که در فارکس معامله می‌شود، یعنی ارزها را دقیق‌تر بررسی کنیم.
ارزها را می‌توان به شیوه‌های گوناگون گروه‌بندی کرد، اما ما از رایج‌ترین طبقه‌بندی یعنی ارزهای اصلی و نامتعارف استفاده خواهیم کرد.
ارزهای اصلی، که پرمعامله‌ترین ارزهای جهان هستند، عبارتند از دلار آمریکا، پوند بریتانیا، یورو، فرانک سوئیس، دلار کانادا، ین ژاپن، دلار استرالیا،َ و دلار نیوزیلند. این هشت واحد پول،َ ارزهای اصلی در بازار فارکس هستند.
ارزهای نامتعارف ارزهایی هستند که کمتر معامله می‌شوند و نسبت‌به ارزهای اصلی، نقدشوندگی کمتری دارند، ازجمله این ارزها می‌توان به لیر ترکیه، کرونای چک، پزوی آرژانتین، و پزوی مکزیک اشاره کرد.
این ارزها معمولاً نوسانات بسیار بیشتری نسبت به ارزهای اصلی دارند و بنابراین باید توسط افراد حرفه‌ای و معامله‌کنندگان باتجربه‌تر که به‌خوبی با مدیریت ریسک آشنا هستند معامله شوند.
ارزهای دارای بیشترین فعالیت معاملاتی
معامله‌کنندگان فارکس نمی‌توانند ارزی را به‌تنهایی معامله کنند بلکه باید آن را در قالب جفت‌ارز معامله کنند.
جفت‌ارزهایی که شامل دلار آمریکا به‌عنوان ارز پایه یا ارز متقابل باشند، جفت‌ارزهای اصلی نامیده می‌شوند. در واقع دلار آمریکا در حدود 80 درصد از معاملات فارکس نقش دارد، که این موضوع اهمیت بالای «گرین‌بک» (دلار آمریکا) را در بازار فارکس نشان می‌دهد. برخی‌از جفت‌ارزهای اصلی عبارتند از EUR/USD و GBP/USD و USD/JPY.
جفت‌ارزهایی که شامل دلار آمریکا نباشند اما یکی از هفت ارز اصلی دیگر را در خود داشته باشند، جفت‌ارزهای متقاطع نامیده می‌شوند. بعضی‌از جفت‌ارزهای متقاطع عبارتنداز GBP/JPY و AUD/NZD و EUR/GBP.
بهترین زمان برای معامله فارکس چه زمانی است؟
اکنون که در حال بررسی موضوع معاملات فارکس هستیم، بیایید نگاهی بیندازیم به بهترین زمان‌ها برای معامله در این بازار.
همان‌طور که می‌دانید، بازار فارکس یک بازار خارج از بورس است که صرافی متمرکزی ندارد، و ارزها در طول جلسات معاملاتی فارکس که تمامی مناطق زمانی مهم را در برمی‌گیرند معامله می‌شوند.
جلسه نیویورک، جلسه لندن، جلسه توکیو، و جلسه سیدنی مهم‌ترین جلسات معاملاتی فارکس است.
از بین این جلسات، جلسه لندن با اختلاف بزرگ‌ترین جلسه معاملاتی است و بیشترین حجم معاملات را دارد؛ و پس از آن، جلسه نیویورک در رتبهٔ دوم قرار می‌گیرد.
این بدان معناست که معامله‌کنندگان معمولاً بزرگ‌ترین حرکات قیمتی را در طول این جلسات معاملاتی مشاهده می‌کنند، به‌ویژه زمانی که جلسه لندن و جلسه نیویورک از ساعت 1:00 تا 4:00 بعدازظهر به‌وقت GMT+1 با یکدیگر هم‌پوشانی دارند.
جدول زیر ساعات باز بودن بازار را برای چهار جلسه معاملاتی مذکور نشان می‌دهد.
جلسه معاملات
زمان محلی
ساعت هماهنگ جهانی (UTC)
زمان اروپای شرقی (UTC+3)
زمان ازبکستان (UTC+5)
آغاز جلسه معاملاتی سیدنی
پایان جلسه معاملاتی سیدنی
7:00 صبح
4:00 بعدازظهر
9:00 شب (روز قبل)
6:00 صبح
12 شب
9:00 صبح
2:00 بامداد
11:00 صبح
آغاز جلسه معاملاتی توکیو
پایان جلسه معاملاتی توکیو
9:00 صبح
6:00 عصر
12 شب
9:00 صبح
3:00 بامداد
12:00 ظهر
5:00 صبح
2:00 بعدازظهر
آغاز جلسه معاملاتی لندن
پایان جلسه معاملاتی توکیو
8:00 صبح
4:00 بعدازظهر
8:00 صبح
4:00 بعدازظهر
11:00 صبح
7:00 شب
1:00 بعدازظهر
9:00 شب
آغاز جلسه معاملاتی نیویورک
پایان جلسه معاملاتی نیویورک
8:00 صبح
5:00 عصر
12:00 ظهر
9:00 شب
3:00 بعدازظهر
12 شب (روز بعد)
5:00 عصر
2:00 بامداد (روز بعد)
تفاوت‌های اصلی بین فارکس و سهام
در ادامه راهنمایمان درباره معاملات فارکس، در بخش‌های بعدی به تفاوت‌های اصلی بین فارکس و سهام می‌پردازیم.
هر یک از این دو بازار مزایا و معایبی دارد، و مشهودترین موارد را در اینجا معرفی می‌کنیم:
ساعات باز بودن بازار
یکی از تفاوت‌های اصلی بین این دو بازار، ساعات باز بودن آن‌ها است.
بازار فارکس به‌صورت شبانه‌روزی و از دوشنبه تا جمعه باز است، درحالی‌که بازار سهام تنها در ساعات مشخصی که بورس‌ها باز هستند امکان معامله دارد.
یعنی اینکه در بازار فارکس می‌توانید هر زمان که فرصت معاملاتی مناسبی پیدا کردید، معامله انجام دهید.
ابزارهای قابل معامله
تفاوت مهم دیگر بین این دو بازار، تعداد ابزارهای قابل معامله آن‌ها است.
در بازار سهام، هزاران نوع سهام برای معامله کردن وجود دارد ولی بازار فارکس تنها شامل تعداد محدودی ارز است.
این موضوع لزوماً نقطه‌ضعف بازار فارکس محسوب نمی‌شود، چرا که معامله‌کنندگان فارکس می‌توانند روی چند ارز خاص تمرکز کنند و هیچ فرصت معاملاتی‌ای را از دست ندهند؛ در حالی‌که معامله‌کنندگان بازار سهام باید ده‌ها یا حتی صدها سهم مختلف را دنبال کنند که این کار می‌تواند بسیار وقت‌گیر باشد.
هزینه معاملات
آخرین تفاوت بین بازار فارکس و بازار سهام که به آن اشاره می‌کنیم مربوط به هزینه‌های معاملاتی است.
بازار فارکس یکی از کم‌هزینه‌ترین بازارهای مالی از نظر کارمزد تراکنش محسوب می‌شود و معمولاً تنها هزینه‌ای که موقع ثبت پوزیشن باید پرداخت کنید اسپرد است. در جفت‌ارزهای اصلی مانند EUR/USD، این اسپرد می‌تواند تنها 1 پیپ باشد که بسیار ناچیز است.
در مقابل، بازار سهام هزینه‌های نسبتاً بالاتری دارد و برخی‌از کارگزاری‌ها برای معاملات سهام، کمیسیون نیز اعمال می‌کنند.
معاملات فارکس چیست؟
افراد برای شروع معامله در بازار فارکس، ابتدا باید نحوه تحلیل صحیح بازار را یاد بگیرند. در غیر این صورت، احتمال زیادی وجود دارد که معامله‌کننده با انباشتن تعداد زیادی پوزیشن زیان‌ده، موجودی حساب معاملاتی خود را به‌طور کامل از دست بدهد.
برای جلوگیری از وقوع چنین اتفاقی، معامله‌کنندگان تازه‌کار باید ابتدا نحوه معامله کردن را بیاموزند و در طول مسیر، تجربه کسب کنند. بهترین راه برای انجام این کار، باز کردن حساب معاملاتی نمایشی است.
حساب نمایشی روشی بدون ریسک برای آشنایی با بازار، بدون به خطر انداختن پول واقعی، است. از حساب نمایشی می‌توانید برای توسعه استراتژی و برنامه معاملاتی خود، امتحان کردن استراتژی‌های معاملاتی مختلف، یا صرفاً تمرین و کار با ابزارهای نموداری پلاتفرم معاملاتی استفاده کنید.
همچنین معامله‌کنندگان مبتدی باید کتاب مناسبی درباره فارکس مطالعه کنند یا در یک دوره آموزشی آنلاین، که مفاهیم اصلی معامله را به‌صورت مختصر و قابل‌فهم پوشش دهد، شرکت کنند.
تدوین برنامه معاملاتی
اما در پایان این راهنمای فارکس، لازم است به اهمیت وجود یک برنامه معاملاتی اشاره کنیم.
برنامه معاملاتی، همان‌طور که از نام آن پیداست، طرح عملیاتی جامعی است که تمامی موارد مهم برای معامله کردن، ازجمله توصیف دقیق استراتژی معاملاتی شما، مدیریت سرمایه و ریسک، شیوه تحلیل بازار، و غیره را در برمی‌گیرد.
اگر واقعاً قصد فعالیت جدی در معاملات فارکس را دارید، باید یک برنامه معاملاتی تدوین کرده و آن را به‌صورت مکتوب داشته باشید تا هر زمان که دچار سردرگمی شدید، بتوانید به آن مراجعه کنید.
معامله فارکس به چه معناست؟
معامله کردن در بازار فارکس آن‌قدر که به‌نظر می‌رسد دشوار نیست. ین راهنما، به معرفی فارکس پرداختیم و مهم‌ترین مفاهیمی را که هر معامله‌کننده تازه‌کار باید بداند توضیح دادیم.
فارکس بزرگ‌ترین بازار مالی جهان است که روزانه تریلیون‌ها دلار ارز در آن مبادله می‌شود. پیش از باز کردن حساب معاملاتی واقعی، ابتدا ازطریق تمرین کردن با حساب نمایشی و یادگیری اصطلاحات پایه‌ای بازار، آشنایی کافی را با فضای بازار به‌دست آورید.
فعلاً سعی کنید روی پرنوسان‌ترین بخش روز، یعنی زمان هم‌پوشانی جلسات نیویورک و لندن، تمرکز داشته باشید، و همیشه از سفارش «توقف زیان» (Stop Loss) استفاده کنید تا جلوی ضررهای سنگین گرفته شود و موجودی حسابتان از دست نرود.
و در نهایت، برنامه معاملاتی مکتوبی تدوین کنید که شامل استراتژی معاملاتی و دستورالعمل‌های مدیریت ریسک و معاملات باشد تا بتوانید در مواقعی که تحلیل بازار برایتان دشوار می‌شود به آن مراجعه کنید.
